Akkise/Yahyalı Höyük: Suğla Gölü Kenarında Yeni Bir Prehistorik Yerleşim

Ramazan GÜNDÜZ

Arkhaia Anatolika 3. Sayı

Geliş Tarihi : 10.11.2020 | Kabul Tarihi : 24.11.2020

DOI : 10.32949/Arkhaia.2020.22 | Yayın Tarihi : 2.12.2020 16:11:35

Öz

Bu çalışma, “2020 yılı Suğla Gölü Çevresi Prehistorik Dönem Yüzey Araştırması” nda tespit edilen yeni bir höyük yerleşimine ait buluntuların ön değerlendirmesidir. Akkise/Yahyalı Höyük yerleşim yeri Suğla Gölü’nün yaklaşık 1 km güneydoğusunda bulunan Konya iline bağlı Ahırlı ilçesinin, Akkise mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Orta Anadolu’nun güneyinde, Göller Bölgesi ile Konya Ovası arasında kalan ve Beyşehir-Suğla Oluğu olarak adlandırılan bu bölgede 1960’lı yıllarda yapılan ilk çalışmalarda bölgenin Prehistorik dönemleri hakkında ilk bilgiler elde edilmiştir. Bu dönemde Suberde, Erbaba Höyük gibi yerleşmelerde yapılan kazılarda söz konusu yerleşmelerin Neolitik Dönem’de göl kenarlarına kurulduğuna dair önemli bulgular tespit edilmiştir. Daha sonra Suğla Gölü’ne yakın bir noktada 2002 yılında DSİ sulama kanalı açma çalışmaları yapılmıştır. Bu kanal kazısında Gökhöyük Bağları Höyük olarak adlandırılan alanda arkeolojik eserlerin ortaya çıkmasıyla Konya Müze Müdürlüğü’nce kurtarma kazıları yapılmıştır. Açığa çıkarılan yerleşmede bölgenin Prehistorik dönemleri hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir. 2020 yılında “Suğla Gölü Çevresi Prehistorik Dönem Yüzey Araştırması” kapsamında tespit edilen Akkise/Yahyalı Höyük buluntuları bölgede yeni bir Prehistorik Dönem yerleşmesinin varlığına dair ilk bulguları ortaya koymuştur. Bölgenin Neolitik Dönem’e tarihlenen Erbaba Höyük, Suberde Höyük ve Gökhöyük Bağları Höyük gibi yerleşmelerinde açığa çıkarılan buluntulardan Neolitik Dönem alet endüstrisi ve çanak-çömlek yapım teknikleri hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir. Bu yerleşmelerde Neolitik Dönem’e tarihlenen tabakalarda bulunan obsidyen ve çakmak taşı aletler yanında öğütme taşları ile pişmiş toprak eserlerin benzerleri Akkise/Yahyalı Höyük’te yüzeyde tespit edilmiştir. Yerleşmede yüzeyden toplanan eserlerden bu yerleşim yerinin Geç Neolitik, Erken Kalkolitik Dönem’e tarihlenebileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda ileride Akkise/Yahyalı Höyük’te yapılacak arkeolojik kazıların Beyşehir-Suğla Oluğu olarak da adlandırılan havzanın Neolitikleşme sürecine dair önemli bilgiler vereceği tahmin edilmektedir.

Akgün 2019

E. Akgün, Seydişehir Gökhöyük Bağları Höyüğü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2019.

Bordaz 1969

J. Bordaz, “The Suberde Excavations, South-Western Turkey: An Interim Report,” Türk Arkeoloji Dergisi XVII/2 (1969), 43-71.

French 1998

D. French, Canhasan Sites 1: Canhasan 1: Stratigraphy and Structures, London, 1998.

French 2005

D. French, Canhasan Sites 2: Canhasan 1: The Pottery, London, 2005.

Gündüz 2013

R. Gündüz, Die Dunkel Bemalte Keramik des 6. Jahrtausends v.Chr in der Ebene von Konya, Master Arbeit, Albert-Ludwigs Universität/ Archäologische Fakültät,– Ur – und Frühgeschichtliche Archäologie. Freiburg-Deutschland, 2013.

Gündüz 2019

R. Gündüz, “Lykonia Bölgesinde Yeni Bir Yerleşme, Gökhöyük Bağları Höyüğü”, Eds. H. Muşmal – E. Yüksel – M. A. Kapar. Karaman Araştırmaları I, Konya, 2019, 41-45.

Kuzucuoğlu 2002

C. Kuzucuoğlu, “The Environmental frame in Central Anatolia from the 9th to the 6th millenia cal BC”, Eds. F. Gerard – L. Thissen. The Neolithic of Central Anatolia, CANeW International Table Ronde, İstanbul, 2002, 33-58.

Mellaart 1954

J. Mellaart, “Preliminary Report on a Survey of Pre-classical Remains in Southern Turkey”, Anatolian Studies 4 (1954), 175-240.

Mellaart 1958

J. Mellaart, “Second Millennium Pottery from the Konya Plain Neighbourhood”, Belleten XXII/87 (1958), 311-353.

Mellaart 1961

J. Mellaart, “Early Cultures of the South Anatolian Plateau”, Anatolian Studies 11 (1961), 159-184.

Mellaart 1967

J. Mellaart, Çatal Hüyük, A Neolithic Town in Anatolia, New York, 1967.

Munsell 2013

Munsell Soil Color Charts. U.S. Gov. Print.

Ökse 2012

T. Ökse, Önasya Arkeolojisinde Çanak Çömlek. Teknik Özellikler, Biçimler, İstanbul, 2012.

Özdöl 2006

S. Özdöl, Anadolu’da Erken Dönem Çanak Çömlek Kültürleri ve Çatal Höyük Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2006.

Özsait – Efe 2012

M. Özsait – T. Efe, “Yaka Köşk Höyükten Toplanan Neolitik ve Kalkolitik Dönem Çanak Çömleği”, Arkeoloji Dergisi XVII (2012), 31-54.

R. Gündüz, “Akkise/Yahyalı Höyük: Suğla Gölü Kenarında Yeni Bir Prehistorik Yerleşim”, Arkhaia Anatolika 3 (2020), 244-253. DOI: 10.32949/Arkhaia.2020.22

Paylaş!